ΤΟ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ ΤΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΜΑΙΟΥ 2014

Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη

Οι αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαίου του 2014 θα διεξαχθούν σε ένα διαφορετικό από εκείνο των προηγουμένων πολιτικό και θεσμικό τοπίο. Η εφαρμογή των μνημονίων έδωσε το άλλοθι στις  δυνάμεις του συγκεντρωτισμού για  να καταρρακώσουν  οικονομικά και να περιθωριοποιήσουν θεσμικά και πολιτικά την τοπική αυτοδιοίκηση. Την ίδια στιγμή οι Δήμοι και οι Περιφέρειες  είναι τα μοναδικά επίπεδα του διοικητικού συστήματος που μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά και να τα εμπιστευθούν οι πολίτες. Ιδιαίτερα στους Δήμους οργανώνονται και λειτουργούν δομές κοινωνικής φροντίδας και αλληλεγγύης  την  ίδια στιγμή που η φτώχια και η ανεργία  παίρνουν  θηριώδεις διαστάσεις.  Οι Περιφέρειες με μη αποδιδόμενους εγκαίρως τους πενιχρούς κεντρικούς αυτοτελείς πόρους διαχειρίζονται μεθοδικά και με θεαματικά αποτελέσματα το ΕΣΠΑ 2007-2013 σε σύγκριση με το παρελθόν των κρατικών περιφερειακών δομών.

Στις πολιτικές χειραγώγησης και περιθωριοποίησης η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να προτάξει δυναμικά την διεκδίκηση διαρκώς δυναμικότερου και κυρίως ευρύτερου ρόλου στην άσκηση  των δημοσίων πολιτικών σε όλους τους τομείς εκτός από εκείνους που αναφέρονται στο επιτελικό κράτος. Να μην υποχωρήσει σε δευτερεύοντες ρόλους ή σε μονοσήμαντους, όπως π.χ. μόνο στην κοινωνική αλληλεγγύη ή στις κλασικές διοικητικές της υποδομές. Η διεκδίκηση περισσοτέρων αρμοδιοτήτων και πόρων, η διεύρυνση της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας, η κατάκτηση του δυναμικού αναπτυξιακού της ρόλου είναι  στόχοι από τους οποίους δεν μπορεί να οπισθοχωρήσει.

Παράλληλα οφείλει η ίδια να επεξεργαστεί και να προτείνει εκείνες τις θεσμικές και λειτουργικές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν και αναβαθμίζουν την τοπική δημοκρατία, εμπεδώνουν την διαφάνεια και την λογοδοσία, ενθαρρύνουν την συμμετοχή των πολιτών και των κινημάτων στη διαμόρφωση και λήψη των αποφάσεων, ενθαρρύνουν την ανοικτή και δημοκρατική διαβούλευση και κατοχυρώνουν τις αρχές της επικουρικότητας, της εγγύτητας, της χρηστής και προοδευτικής διακυβέρνησης.

Η ιστορική πορεία του θεσμού αλλά και η σημερινή πραγματικότητα του παραπαίοντος πολιτικού και ιδίως κομματικού συστήματος μας αποκαλύπτουν ότι οι παραπάνω στοχεύσεις, δηλαδή το διακύβευμα της δημιουργικής, ισχυρής και δημοκρατικής τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να ευδοκιμήσει στον ασφυκτικό κλοιό του κομματικού εναγκαλισμού ή της ψευδεπίγραφης χωρίς περιεχόμενο ανεξαρτησίας. Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε η διεκδίκηση της ισχυρής και δημοκρατικής αυτοδιοίκησης απαιτεί ευρείες προγραμματικές συγκλίσεις, συμμετοχικές διαδικασίες και αυτόνομο πολιτικό λόγο. Αυτό είναι το γόνιμο περιβάλλον, το θερμοκήπιο ανασύνταξης της Αυτοδιοίκησης.

Εξάλλου σε αυτό το πεδίο της αυτόνομης παραγωγής πολιτικών για την τοπική κοινωνία, την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή μπορούν και πρέπει να θεμελιωθούν οι βάσεις ενός νέου σύγχρονου, προοδευτικού και δημοκρατικού πολιτικού συστήματος στην κεντρική δομή του οποίου θα συγκροτηθεί επιτέλους το αναγκαίο επιτελικό κράτος.